10 stvari koje treba da znate o anesteziji

- Anestezija kod pacijenta istovremeno izaziva i strah i olakšanje. Strah je od gubitka svesti i kontrole nad sopstvenim telom, a olakšanje od gubitka bola tokom intervencije - kaže dr med. Ivana Krstić Lečić, specijalista anesteziologije s reanimatologijom na Vojnomedicinskoj akademiji.

1 Koje vrste anestezije postoje?

- Postoji više vrsta anestezije, opšta ili totalna, epiduralna, spinalna, blok-anestezija... Koja će biti primerena za planiranu operaciju zavisi od odluke anesteziologa i od same intervencije. Tu odluku anesteziolog donosi prilikom pregleda pacijenta i razgovora s pacijentom, a na osnovu njegovog zdravstvenog stanja, lekova koje uzima, alergije, životnih navika (narkomanija, alkoholizam...).

2 Čemu služi pregled anesteziologa pre intervencije?

- Neophodno je da anesteziolog pre operacije pregleda pacijenta i stekne uvid u kompletnu medicinsku dokumentaciju, laboratorijske analize krvi i urina, snimak pluća i EKG kako bi utvrdio da li je spreman za zahvat. U slučaju hitnih operacija anesteziolog u operacionoj sali nadoknađuje gubitak krvi, leči poremećaj srčanog ritma, visok pritisak, srčani zastoj...

3 Može li pacijent sam da izabere vrstu anestezije?

- O vrsti anestezije i načinu vođenja anestezije odlučuje anesteziolog u dogovoru s hirurgom, dok se za pojedine vrste intervencija (bezbolni porođaj, operacije vena i slično) može primeniti specifična anestezija (epidural, spinal, blok...), ukoliko pacijent to želi.

4 Zbog čega anesteziologu ne smete ništa da prećutite?

- Upotreba narkotika, alkohola, epilepsija, mišićna slabost, psihijatrijska oboljenja i nasledna oboljenja mogu biti uzrok komplikacija tokom intervencije i nakon nje ako anesteziolog ne zna za njih i ne odabere adekvatnu vrstu anestezije.

5 Da li je opšta anestezija isto što i duboki san?

- Nije, jer se tokom spavanja pokreću ekstremiteti, samostalno dišemo, reagujemo na spoljne nadražaje. U opštoj anesteziji snažni lekovi parališu mišiće, jer je to neophodno za hirurški rad. Blokira se stanje svesnosti i, što je najvažnije, blokira se bol.

6 Ima li razlike u anesteziji kod dece i odraslih?

- Zrelost organa kod odraslih i kod dece nije ista, kao ni mogućnost saradnje pacijenta s anesteziologom, što zahteva poseban pristup, izbor anestetika i njihove doze.

7 Postoje li pacijenti koji se ne mogu uvesti u anesteziju?

- To su oni pacijenti čije trenutno zdravstveno stanje zahteva prethodnu popravku. Recimo, ekstremno visok pritisak mora da se otkloni pre uvođenja u anesteziju.

8 Može li anestezija da popusti u toku operacije?

- Da se to ne dogodi, dodaje se anestetik tokom operacije i tako se planira momenat buđenja.

9 Kakvi lekovi se koriste za anesteziju i koliko su opasni?

- Reč je o specifičnim lekovima koji se ne mogu naći u slobodnoj prodaji. Ukoliko dospeju u pogrešne ruke, mogu biti opasni.

10 Koliko vremena treba da prođe između dve anestezije i koliko najduže može trajati njeno dejstvo?

- Anestezija se može primati više puta uzastopno, čak i istog dana. Ako je to neophodno, može održavati i više dana, pa čak i mesecima, u slučaju veštačke kome.