Za veliki nos nisu krivi mama i tata!

Nos ima mnogo važnih uloga. Osim onog očitog, usmeravanja vazduha i mirisa, nos menja vazduh koji udišemo, osiguravajući da bude topao i vlažan do dolaska u pluća. Nos ima ulogu i u sprečavanju infekcija. Dlačice u nosu zaustavljaju veće čestice koje udahnemo, a lepljiva sluz 'lovi' druge neželjene mikrobe.

Oblik nosa, naravno, zavisi od oblika nosa vaših roditelja i njihovih roditelja i tako dalje. Ali to nije jedino što ga oblikuje.

Britanski antropolog Artur Tomson još je u 19. veku pokazao da su dugi, uski nosevi češći u regijama s hladnijom klimom. Kraći i širi nosevi karakteristika su toplih i vlažnih podneblja. To pravilo, danas je poznato kao Tomsonovo.

Njegova teorija ranije se dokazivala na ostacima lobanja, a sada su je naučnici prvi put testirali na živim ljudima koristeći 3D tehnologiju.

Skupina stručnjaka koju su predvodili Arslan Zaidi i Mark Šriver proučavala je noseve ljudi iz zapadne Afrike, istočne i južne Azije i sa severa Evrope.

Pojedincima su merili širinu i dužinu nozdrva, razmak između njih, visinu nosa, kao i dužinu nosne kosti. Rezultate su objavili u časopisu PLOS Genetics.

Kada su analizirali podatke, potvrdili su Tomsonovu teoriju da oblik i dužina nosa zaista nisu puka genetska slučajnost. Šire nozdrve stvarno su povezane s populacijom čiji su preci živeli u toplim područjima. Takav zaključak upućuje na to da je klima bila najvažniji faktor u evoluciji oblika nosa.

Uže nozdrve menjaju dotok vazduha na način da sluzi pokrivena nosna membrana bolje zagreva i vlaži vazduh na putu do pluća. A to omogućava bolje preživljavanje u hladnom podneblju i, posledično, veću verovatnoću reprodukcije.

Naravno, klima nije jedina zaslužna za oblik nosa. I kulturne preferencije imaju ulogu u tome. U nekim kulturama veći nosevi su se smatrali privlačnijim pa su pojedinici koje je genetika 'nagradila' velikim nosevima imali veće šanse da se 'razmnožavaju' i genetski proslede takav oblik nasledeće generacije.