Jatagan-mala
Printscreen/YouTube
Jatagan-mala

Printscreen/YouTube

Jatagan-mala, Foto: Printscreen/YouTube

Jatagan-mala bilo je nelegalno beogradsko naselje koje je nastalo krajem 1919. godine na teritoriji današnje opštine Savski venac oko Mostarske petlje. U njoj su živeli najsiromašniji Beograđani tokom 19. i prve polovine 20. veka.

Naselje koje je postojalo u periodu između Prvog i Drugog svetskog rata, a srušeno je zbog širenja i urbanizacije Prokopa, Mostara, Kliničkog centra, izgradnja auto-puta kroz Beograd i organizovanje Prve konferencije nesvrstanih.

Jatagan-mala, Foto: Printscreen

Nekada sinonim za loše beogradsko naselje, Jatagan-mala je deo grada gde se dešavaju ključne scene televizijske serije Dragana Bjelogrlića „Senke nad Balkanom”, u prostoru u kojem između dva svetska rata vladaju prostitucija i droga.

Danas je teško naći čoveka koji je tu živeo, jer su „jataganci” svuda rasejani po belom svetu, a i malo je onih među živima koji to vreme pamte, jer neko ko je bio tada dete, sada je sigurno starina od preko 85 godina.

Jatagan-mala je bila na obroncima brda što se spušta na autoput, pa je puzala uz Deligradsku, pored današnjeg Kliničkog centra, a granica joj je bila Pasterova ulica, tu negde.

Bio je to jedan zapušten kraj, sa udžericama, uličicama od kaldrme i blata, skromno, ali imalo je neke duše. Bilo je tu prekih ljudi, manguparije, cigana, prevaranata, secikesa, lupeža, ali i dobrih i poštenih ljudi. Oni su imali manire, ali ćud zeznutu.

Jatagan-mala

Printscreen/YouTube

Jatagan-mala, Foto: Printscreen/YouTube

„Jataganci” nisu voleli komuniste mnogo, jer su potonji bili odraz nove države, novih vrednosti koje su bile dijametralno suprotne sa njihovim životnim stavovima. Nema krađe, nema pohare, nema prostitucije. To se smatralo reliktom kapitalizma i klasne nejednakosti. Sa tim je trebalo raskrstiti, a „jataganci”, kao i mnogi drugi su morali put polja, fabrika, radnih akcija i tad je, u stvari, ta mala krenula da umire.