Srbija je nekad bila veća od Britanije, izlazila je na čak tri mora, a sve zbog hrabrosti jednog vladara!

RAS

Car Dušan, Foto: Promo

Titula cara Dušana od 1346. godine glasila je: “Stefan u Hristu Bogu blagoverni car svim Srbima i Grcima, i stranama bugarskim, i celome Zapadu, Pomorju, Frugiji i Arbanasima”.

Srpsko carstvo s polovine 15 veka izlazilo je na tri mora i bilo teritorijalno najrasprostranjenija srpska srednjevekovna država. Osnovao ju je car Stefan Dušan Silni koji je doneo i prvi zakonik postavivši temelje srpske državnosti.

Kao i mnoge evropske zemlje, i Srbija je u svojoj istoriji, i to sredinom 14. veka, bila carstvo. Srpsko carstvo izlazilo je na tri mora i prostiralo se na teritoriji većoj od površine današnje Velike Britanije ili saveznih država Kanzas i Kolorado. Tada je postavljen i temelj srpske državnosti – pre 650 godina donet je prvi zakon Srbije. Sve ovo, dogodilo se za vreme vladavine prvog srpskog cara – Stefana Dušana Nemanjića.

Sa vlasti je zbacio svog oca Stefana Dečanskog, uz pomoć vlastele nezadovoljne politikom prema Bugarskoj i Vizantiji.

Značajno je proširio granice srpske države prema jugu, a po osvajanju velikih vizantijskih teritorija 1345. se proglasio carem Srba, Grka i Bugara, a srpsku crkvu je sa ranga arhiepiskopije uzdigao na rang patrijaršije. Za vreme najvećih osvajanja ovog srednjovekovnog vladara srpsko carstvo je zauzimalo prostor nekoliko današnjih država – prostiralo se od Dunava na severu do Korintskog zaliva na jugu. Granica na zapadu bilo je Jadransko, a na istoku Egejsko more.

Car Dušan je završio manastir Dečane, zadužbinu svoga oca, a njegova najznačajnija zadužbina bio je manastir Svetih Arhangela kod Prizrena, gde se nalazio i njegov grob.

Posle arheoloških iskopavanja 1927. godine kada su pronađene, njegove mošti prebačene su u Beograd, u crkvu Svetog Marka gde se i danas nalaze. Bez obzira na osvajanja i zasluge, Stefan Dušan je jedini vladar iz dinastije Nemanjića koji nije bio proglašen za sveca posle smrti.

U vreme srpskog carstva donet je i tzv. „Dušanov zakonik“ čime su postavljeni osnovi srpske državnosti za kasnije vekove. Ovaj zbornik zakona bio je preteča onoga što danas zovemo ustavom neke zemlje i regulisao je prava i obaveze stanovništva na teritoriji celog carstva, kao i kazne za njegovo nepoštovanje.

Njime je garantovana nezavisnost sudstva i omogućeno nepristrasno sprovođenje zakona koji je isti za sve. Srbija je tako, iako klasna, feudalna država, još u srednjem veku dobila zakon koji je važio za svakog – po njemu je bio moguće suditi i seljaku i aristokrati, i svešteniku, čak i vladaru. Prepisi ovog zakona postoje i danas, a jedan od najstarijih se može pogledati u Narodnom muzeju u Beogradu.

Kruna cara Dušana se drži u Cetinjskom manastiru u Crnoj Gori.

Car Dušan bio je ono što je srpska aristokratija tog vremena čekala vekovima – sposoban, odvažan, hrabar i željan ratovanja. Pod njegovom vlašću, srpsko carstvo je prošireno do obala Egejskog mora i Svete Gore.