FASCINANTNO OTKRIĆE UNUTAR SARKOFAGA Kako je Egipatska mumija završila u beogradskom Narodnom muzeju (FOTO)

Alo/Vladimir Markovic

Filantrop i mecena Hadzi Pavle Riđički, plemić od Skribešća (1805–1893), tokom putovanja po Egiptu, kupio je u Luksoru, "iz rodoljubive namere" mumiju "ne za sebe, nego za srpski narod".

Poklonio ju je Narodnom muzeju u Beogradu juna 1888. godine. Ovaj nesvakidašnji i redak poklon nakratko je, krajem juna i početkom avgusta iste godine, po prvi put bio izložen u Narodnom muzeju, tada smeštenom u Kapetan Mišinom zdanju.

Prateći brojne selidbe nacionalnog muzeja, mumija je bila deo njegovih stalnih postavki sve do ranih 1960-ih, kada, zbog promenjenog koncepta izlaganja, biva povučena u depo. Narodni muzej je mumiju, radi proučavanja i za potrebe nastave, dao na dugoročnu pozajmicu Filozofskom fakultetu, gde se od 1992. godine nalazi u Arheološkoj zbirci.

Mumiju je bilo moguće zbilja videti samo od 1893. do početka Prvog svetskog rata 1914. godine kada se Narodni muzej nalazio u privatnim kućama Miše Anastasijevića i braće Veličković, na mestu današnjeg Filološkog fakulteta. Bila je izlagana u staklenoj vitrini, položena u donji deo kovčega, u prostoriji nazvanoj "Sala mumije".

Mogućnost da se javnosti ponovo predstavi ovo dragoceno i retko civilizacijsko nasleđe, veoma osetljiv i delikatan materijal koji zahteva posebne i stabilne uslove, stvorena je zahvaljujući razumevanju Gradske uprave grada Beograda. Specijalna vitrina u kojoj se Beogradska mumija od 2012. čuva i izlaže u odgovarajućim uslovima nabavljena je sredstvima Sekretarijata za privredu grada Beograda.

Alo/Vladimir Markovic

Sveobuhvatno multidisciplinarno naučno proučavanje mumije, kovčega i pripadajućih nalaza, pružilo je mnoštvo dragocenih informacija i dalo izuzetne i neočekivane rezultate. Mumifikovani ljudski ostaci, tretirani u skladu sa staroegipatskom pogrebnom praksom pripadaju Nesminu, svešteniku iz Ahmima.

Detaljna antropološka ispitivanja, dopunjena su bakteriološkim, entomološkim i DNK analizama. Rekonstruisani su delovi kartonaže (slojevi tkanine grundirane tutkalom i gipsom), otkriveni su novi prilozi uz mumiju – amuleti od zlata, lapis lazulija i fajansa, kao i ogrlica od fajansnih perli.

Među najvažnije priloge spada svitak papirusa, tzv. Knjiga mrtvih, fascinantno otkriće unutar ovoja mumije, približno ispod leve mišice pokojnika, blizu srca.

Urađeno je radiološko ispitivanje rendgenom i skenerom, kao i 3D rekonstrukcija izgleda lica. Izvršene su analize drveta kovčega, ovoja od tekstila i smolaste materije i ispitivanje pigmenata kojima je oslikana kartonaža. Iščitani su i identifikovani hijeroglifski natpisi na kovčegu. Ovim preciznim i neinvanzivnim istraživanjima, koja je predvodio dr Branislav Anđelković, utvrđeno je, između ostalog, preliminarno zdravstveno stanje mumije.

Konstatovana mu je post-osteomijelitična reparacija desne lišnjače, dok su na kičmi prisutni znaci spondiloze i skolioze, mada tokom života nije bio izlagan većim fizičkim naporima. Prvi gornji desni kutnjak izvađen mu je za života. DNK analizom ustanovljeno je da se aleli Beogradske mumije ne razlikuju od najučestalijih alela sadašnje ljudske populacije, sa izuzetkom FES (FPS) gena koji je sastavni deo procesa stvaranja krvnih loza.
Svi ovi podaci, zajedno sa definisanom tehnikom mumifikovanja, omogućili su datovanje u Ptolomejski period, negde oko 300. godine p. n. e.
Pokojnik je muškog pola, star u trenutku smrti oko 50 godina, visine oko 165 cm.

Ruke su mu prekrštene na grudima, desna preko leve, a nokti na rukama i nogama su pozlaćeni.

Obrve i oči su bile načinjene od umetnute staklene paste. Osim plavo obojene perike, pozlaćenog lica, natpisa i polihromnih predstava (razaznaju se ukrasni ovratnik na grudima s krajevima u vidu sokolovih glava, Nut raširenih krila na stomačnom delu i dva simetrično postavljena Anubisa koji leže na svetilištu u obliku pilona na nožnom delu, ostatak kovčega je crne boje. Unutrašnjost kovčega, sa primetnim tragovima obrade dletom, nije oslikana. Suptilan izraz i blagi, gotovo „davinčijevski“, osmeh Nesminovog lica ukazuju podjednako na odličnu zanatsku veštinu i visoko umetničko postignuće majstora. Na grudnom delu, na dva mesta su vidljivi otisci u crvenom vosku pečatnog prstena s grbom porodice Riđički.

Na sredini donjeg dela poklopca, vertikalno teče dvostubačni hijeroglifski natpis, poznat kao 191. poglavlje Knjige mrtvih: „Poglavlje o donošenju duše u telo”. Ovaj izuzetno redak citat, zabeležen na još svega dvadesetak poznatih primera, pored ostalog kaže: „O, vi što odnosite dušu; O, vi što razdvajate seni; O, svi vi bogovi što vladate nad živima, dođite, i donesite Nesminu dušu njegovu.”

Još zanimljivosti možete pročitati OVDE!

 

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI