SABORNA CRKVA ZA SVE SRBE Crkva Hristovog vaskrsenja u Podgorici je glavni i najveći pravoslavni hram u prestonici Crne Gore

 

Realizaciju predratnog plana Mitropolije crnogorsko-primorske i Crkvene opštine Podgorica da se gradi Saborni hram u staroj Podgorici onemogućio je Drugi svetski rat. U posleratnom vremenu, zemljište na kome je bila namera da se sagradi hram komunističke vlasti su jednostrano izuzele iz vlasništva Crkve.

Kasnije, zahtev SPC da se izgradi Saborni hram u Podgorici na starom metohu Manastira Hilandara, na crkvenom zemljištu u Momišićima, nije nikako mogao da se uklopi u predloženi Detaljni urbanistički plan ovog dela grada jer je opštinski pristup rešavanju problema oko izgradnje hrama bio potpuno suprotan duhu crkvene gradnje.

Arhitekta Predrag Ristić je po blagoslovu sad počivšeg mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija uradio idejno rešenje hrama. Posle dugih usaglašavanja i dobijanja odobrenja od nadležnih vlasti, sa blagoslovom visokopreosvećenog  Amfilohija, saborni hram Vaskrsenja Hristovog u Podgorici počeo je da se gradi 1993. godine.

Dana 9. avgusta 1993. osvećen je kamen-temeljac. Arhiepiskop Carigrada i patrijarh vaseljenski Vartolomej i blaženopočivši patrijarh srpski Pavle tada su položili na pripremljenom mestu ukopanom ispod časnog krsta prvo Povelju, a potom kamen-temeljac.

O važnosti i sabornom karakteru Hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici govore i posete visokih predstavnika pravoslavne vaseljene koje su prvi put u istoriji posetili Crnu Goru. Pored prvog po časti patrijarha u Pravoslavnoj crkvi, Njegove svesvetosti Vartolomeja, patrijarha Vaseljenskog, koji je osveštao temelje hrama, i Njegove svetosti blaženopočivšeg patrijarha moskovskog i sveruskog Alekseja Drugog, u čijoj je sveštenoj pratnji bio tadašnji mitropolit Smolenski Kiril, sadašnji ruski patrijarh, i drugi patrijarsi i arhiepiskopi pravoslavni posetili su Hram Vaskrsenja u toku njegove gradnje.

Po utemeljenju Sabornog hrama počinje i proslavljanje najradosnijeg praznika - Božića. Najpre su se samo nalagali badnjaci na Badnje veče u iskopanoj rupi temelja i buduće kripte, a zatim po završetku grubih radova u kripti posvećenoj Svim svetim počinje i služenje Svete liturgije na Božić, a nalaganje badnjaka pred Sabornim hramom u toku njegove gradnje postaje najmasovnije godišnje okupljanje naroda u Podgorici i Crnoj Gori.

Kako se hram građevinski uzdizao, tako su i bogosluženja u njemu postajala sve češća i sve brojnija. Sa stvaranjem uslova, završetkom grubih građevinskih radova, a naročito sa ukrašavanjem i privođenjem kraju radova u kripti Hrama, kod ljudi počinje sve češće da se razvija želja da se krste i da se venčaju pod svodovima ovog veličanstvenog svetilišta. Tako je do dana osvećenja Hrama u njemu kršteno 900 duša i stupilo u svetu tajnu braka 700 bračnih parova.

Sa završetkom građevinskih i privođenjem kraju umetničkih radova u kripti Svih Svetih dobija se jedan poseban prostor: ova kripta, sa površinom od oko 1.000 kvadratnih metara, postaje centralno mesto proslave svih značajnih događaja duhovnog života Podgorice i Mitropolije.

Najveći molitveni skup koji se dogodio pred Sabornim hramom u godinama njegove gradnje je moleban za spas Kosova i Metohije održan februara 2008. godine. Te noći pravoslavni hrišćani iz Podgorice okupili su se pred Hramom Vaskrsenja da se pomole Gospodu da se, kako je tada rečeno, „deo srca i duše srpskoga roda, Kosovo i Metohija, ne nazove tuđom zemljom“.

Monumentalna građevina

Saborni hram Hristovog Vaskrsenja u Podgorici svojom monumentalnošću, arhitekturom i umetničkom vrednošću jedinstvena je nova sakralna građevina. Hramom dominiraju dve kule visine po 26,7 metara, u čijim potkrovljima je smešteno 17 zvona. Najgabaritnije je teško 11 tona i najveće je zvono na Balkanu. U podnožju kula nalaze se paraklisi (male crkve), posvećeni Svetom Simeonu Mirotočivom (u njemu se nalazi krstionica) i Svetom Jovanu Vladimiru.

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI