BRUKLINSKI MOST Veza između dva dela Njujorka

Most dužine 1.825 metara i glavnog raspona od 486 metara bio je od završetka gradnje 1883. godine do 1903. najduži viseći most na svetu. Glavni projektant bio je Džon Augustus Rebling, a gradnju mosta završili su njegovi sin i snaha, Vašington i Emili Rebling. Raspon čelične rešetkaste grede nalazi mu se na srednjoj visini od 40 metara iznad vode, između dva granitna neogotička stuba visine 84 metra. Nose ga četiri glavna kabla, potpomognuta čeličnom užadi koso položenom s vrhova stupova. Most se stoga smatra hibridom visećeg i običnog mosta.

Gornji nivo mosta ima stazu kojom se pešice ili biciklom može preći iz donjeg Menhetna u bruklinska naselja Dambo i Bruklin hajts.  Do 1944. njime je saobraćala i nadzemna železnica, a do 1950. i gradski tramvaj. Dnevno mostom prođe oko 100.000 automobila i 2.500 biciklista. Zbog istorije i upečatljivih vizura, most je velika turistička atrakcija. Od 1964. godine nacionalna je znamenitost Sjedinjenih Država.

Predlozi da se mostom povežu tada odvojeni gradovi Bruklin i Njujork postojali su još 1800. godine; u to doba, s jedne na drugu obalu Ist Rivera radnici i roba mogli su preći samo trajektima. Projekat mosta kakav je kasnije izgrađen 1852. godine predlaže nemački imigrant Rebling; on je dotad već bio izgradio nekoliko manjih mostova u SAD. Godine 1867. senat države Njujork odobrava izgradnju visećeg mosta, dužeg i višeg od ijednog dotad izgrađenog, s kolovozom i železničkim šinama od čije bi se mostarine finansirala izgradnja.

Radovi su počeli 1870. polaganjem prvog drvenog kesona sa kompresovanim vazduhom na dno tesnaca; drugi je keson uronjen 1871. Iz kesona su, stalno izloženi opasnosti od dekompresijske bolesti, dve stotine radnika dnevno uklanjali sediment sve dok ovi nisu potonuli, istočni 14 metara, a zapadni 24 metra. Do leta 1872. oba su kesona zapunjena betonom. Zidanje tornjeva na tim temeljima potrajaće sledeće četiri godine, a za to vreme poginulo je 12 radnika. Istovremeno s tornjevima građena su sidrišta za noseće kablove s obe strane kanala. Kablovi su na gradilištu upletani od čelične žice i razvlačeni preko stubova do druge obale; ti su radovi potrajali do jeseni 1878. godine. U proleće 1879. počinje postavljanje čeličnih prečki koje bi nosile sve planirane saobraćajnice. Početkom 1883. most je većim delom završen. Spektakularnom otvaranju 24. maja prisustvovali su predsednik Čester Artur i guverner države i budući predsednik Grover Klivlend. Emili Rebling je bila prva osoba koja prelazi most nakon otvaranja, a istog je dana sledi 150.000 pešaka i 1.800 vozila. Već prvih dana novine javljaju o stotini naplaćenih tramvajskih propusnica u minuti, te stotini mostarina za vozila u satu, sve na štetu trajektnog saobraćaja koji naglo gubi na značaju.

Konačna cena mosta te 1883. godine bila je 15,5 miliona dolara, što bi danas bilo oko 650 miliona.

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI