HOPOVO - SRPSKI MANASTIRI „BLIZANCI“ U VOJVODINI Svetilište u kome se zamonašio Dositej Obradović

Smešten je u istočnom delu Fruške gore na dva kilometra udaljenosti od Manastira Novo Hopovo, a oba istoimena manastira imaju gotovo istovetnu istoriju.

Staro Hopovo je podigao između 1496. i 1520. godine despot Đorđe Branković. No, predanje koje to navodi je dosta nesigurno pa je i danas to pitanje otvoreno. Turski spisi ga pominju u više navrata, od 1545. Do 1578. godine, a domaći čak i nešto ranije. Od prvobitne crkve posvećene sv. Nikoli (za koju se misli da ju je izgradio despot Đorđe Branković) nije ostalo ništa. Kako je bila sagrađena od drveta, a pokrivena crepom, to je veoma lako stradala od zemljotresa 1751. godine. Umesto nje je nikla nova crkva 1752. godine posvećena Sv. Pantelejmonu.

To je crkva koja i danas postoji. Opis fruškogorskih manastira (1753) već spominje Staro Hopovo kao metoh Manastira Novo Hopovo. Današnji hram je malih razmera, zidan je od tesanog kamena i opeke. Kube zbog svoje veličine i oblika na neki način dominira nad celom zgradom i počiva na lucima a ovi na pilastrima.

Zvonik ne postoji, niti ga je ikada bilo. U jednobrodnoj crkvi sa kupolom bogato rezbareni ikonostas slikao je 1793-1800. godine iriški živopisac Jefrem Isajlović.

Shutterstock

Prilikom popisa 1753. godine uz manastirski hram je bio manastirski „dom“ (konak) koji su činile dve monaške ćelije i trpezarija. Po pravilu, novohopovski iguman je redovno slao iz Novog u Staro Hopovo po dva kaluđera, da izvesno vreme tu borave i službuju, na smenu. U Drugom svetskom ratu, ustaše su razrušile Manastir Staro Hopovo, dugo je bio napušten, ali je 2008. godine oživeo, otvoren je 2014. godine i danas je isključivo muški manastir koji vodi protosinđel Atanasije (Gatalo) sa nekoliko monaha.

Manastir Novo Hopovo, sa Crkvom Sv. Nikole, po svojoj arhitektonskoj vrednosti predstavlja najznačajniju sakralnu građevinu svoje epohe na ovim prostorima.

Zgrade manastirskih konaka nastajale su postepeno od 1728. do 1771. godine, čime je crkva okružena sa sve četiri strane. Hopovsko freskoslikarstvo jedno je od najznačajnijih na balkanskom umetničkom području. Ikone na ikonostasu radio je najznačajniji srpski barokni slikar Teodor Kračun.

Manastir je poznat po svojoj monumentalnoj arhitekturi, fresko-dekoraciji, kulturno-prosvetnoj i istorijskoj ulozi. Tokom 17. veka urađena je fresko-dekoracija unutrašnjih zidova. U to vreme značajne su i vrlo česte veze između Manastira Hopova i Rusije, kao i Svete gore.

Prilikom povlačenja Turci su 1688. godine spalili crkvu, ali je ona već iduće godine obnovljena.

Shutterstock

Od obnavljanja Pećke patrijaršije 1554. godine, Hopovo je druga rezidencija beogradsko-sremskog mitropolita. S toga su sremsku eparhiju u 18. veku nazivali i hopovska eparhija. Još u 16. veku ovde su prenete mošti Svetog Teodora Tirona.

Početkom 18. veka u Hopovu deluje slikarska škola koju su vodili Arsenije Zograf i Nil. Od 1. jula 1757. do 1. novembra 1760. godine u njemu je boravio Dimitrije Obradović, koji se ovde zamonašio i dobio ime Dositej. Manastir sa bogatom bibliotekom i riznicom posebno je stradao tokom Drugog svetskog rata. Radovi na restauraciji crkve počeli su 1949. godine. Ozbiljniji radovi na adaptaciji manastira izvršeni su u periodu od 1952. do 1962. godine. Međutim, tek programom adaptacije i restauracije fruškogorskih manastira Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture je tokom 1987-1988. godine izveo neophodne radove na adaptaciji i restauraciji Manastira Novo Hopovo. Godine 1998. izgrađen je novi zvonik, čime je u znatnoj meri ovom manastiru vraćen nekadašnji sjaj.

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI