"BATUT" OBJAVIO UPUTSTVO O MAJMUNSKIM BOGINJAMA U njemu se ističe da one nikada nisu zabeležene kod nas

- Majmunske boginje su virusna zoonoza (virus koji se na ljude prenosi sa životinja) sa simptomima veoma sličnim onima koji su se ranije javljali kod pacijenata sa velikim boginjama, iako je bolest klinički manje teška. Sa iskorenjenjenjem velikih boginja 1980. godine i kasnijim prestankom vakcinacije protiv velikih boginja, majmunske boginje su ostale kao najvažniji virus iz roda Ortopoxvirus za javno zdravlje. Majmunske boginje se prvenstveno javljaju u centralnoj i zapadnoj Africi, često u blizini tropskih kišnih šuma a sve češće se pojavljuju u urbanim područjima. Životinje kao domaćini ovog virusa uključuju niz glodara i primata. Bolest je prvi put otkrivena kod majmuna 1958. godine, a prvi slučaj obolevanja kod ljudi zabeležen je 1970. godine. Od tada do danas u našoj zemlji nisu registrovani slučajevi obolevanja od majmunskih boginja - navodi "Batut".

Od 13. do 21. maja 2022. godine, u 12 zemalja u svetu je registrovano 28 slučajeva sumnje i 92 potvrđena slučaja majmunskih boginja.

- Najveći broj slučajeva je registrovan u Ujedinjenom Kraljevstvu, Španiji i Portugaliji (21 do 30), zatim u Australiji, Belgiji, Kanadi, Francuskoj, Nemačkoj, Italiji, Holandiji, Švedskoj i Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) (1 do 5). Većinu potvrđenih slučajeva pripada populaciji muškaraca koji imaju seksualne odnose sa muškarcima (MSM). Za sada nije zabeležen nijedan smrtni ishod među obolelima. Većina slučajeva ima lezije na genitalijama ili perigenitalnom području, što ukazuje na to da se prenošenje verovatno dešava tokom bliskog fizičkog kontakta tokom seksualnih aktivnosti. Ovo je prvi put da su lanci transmisije registrovani u Evropi bez poznatih epidemioloških veza sa zapadnom ili centralnom Afrikom, gde je ova bolest endemska - navodi se u uputstvu "Batuta".

Period inkubacije iznosi 6-14 dana, a može varirati od 5-21 dan.

Majmunske boginje - klinička slika

Klinička slika majmunskih boginja kod ljudi je slična kliničkoj slici velikih boginja, ali znatno blaža. Majmunske boginje počinju groznicom i jezom, glavoboljom, bolovima u mišićima i leđima i iscrpljenošću, a može se javiti kašalj i bol u grlu. Glavna razlika između simptoma majmunskih boginja i velikih boginja je u tome što kod majmunskih boginja može doći do uvećanja limfnih čvorova (limfadenopatija). Uvećani limfni čvorovi se javljaju na vratu (submandibularni i cervikalni), pazuhu (aksilarni) ili preponama (ingvinalni) i javljaju se na obe strane tela ili samo na jednoj. U periodu od 1 do 3 dana (ponekad i duže) nakon pojave groznice, kod pacijenta se razvija osip, koja često počinje na licu (95% slučajeva), a zatim se širi na ekstremitete (dlanovi

i tabani 70% slučajeva) i druge delove tela (oralna sluzokoža, genitalije, konjuktive, rožnjača).

Osip prolazi kroz faze makule, papule, vesikule, pustule i kruste koje na kraju otpadnu. Bolest obično traje 2-4 nedelje.

Prevencija

Prevencija majmunskih boginja podrazumeva primenu opštih i specifičnih mera prevencije. Podizanje svesti o faktorima rizika i edukacija ljudi o merama koje mogu preduzeti u cilju smanjenja izloženost virusu glavna je strategija prevencije majmunskih boginja.

- Smanjenje rizika od prenošenja virusa sa čoveka na čoveka i kontrola pojave epidemije postiže se kroz epidemiološki nadzor i brzu identifikaciju novih slučajeva obolevanja. Zdravstveni radnici i članovi domaćinstva su u većem riziku od infekcije. Zdravstveni radnici koji brinu o pacijentima sa sumnjom ili potvrđenom infekcijom virusom majmunskih boginja, ili koji rukuju uzorcima obolelih, treba da primenjuju standardne mere prevencije i kontrole infekcije i koriste ličnu zaštitnu opremu. Ako je moguće, preporučuje se da osobe koje su prethodno vakcinisane protiv velikih boginja vode brigu o obolelima.

- Izolacija zaraženih pacijenata, bilo u zdravstvenim ustanovama ili kućnim uslovima, je važna mera suzbijanja infekcije. Izolacija je potrebno da traje sve dok se sve lezije ne povuku i dok se ne formira novi sloj kože.

- Neke zemlje imaju ili razvijaju strategije za vakcinaciju lica koja mogu biti izložena visokom riziku od zaražavanja, kao što su laboratorijski radnici, timovi za brzo reagovanje i zdravstveni radnici. Nekoliko ranijih opservacionih studija u periodima nakon prestanka vakcinacije protiv velikih boginja pokazalo je da je vakcinacija protiv velikih boginja bila oko 85% efektivna u prevenciji majmunskih boginja. Dakle, prethodna vakcinacija protiv velikih boginja može rezultirati blažom kliničkom slikom bolesti. Međutim, treba imati u vidu da je od primene vakcine protiv velikih boginja prošlo više od 40 godina, kao i da vakcinalni imunitet nije bio potpun i doživotan.

Dokazi o prethodnoj vakcinaciji protiv velikih boginja obično se može naći kao ožiljak na nadlaktici. U ovom trenutku, originalne (prve generacije) vakcine protiv velikih boginja više nisu dostupne za opštu upotrebu.  Trenutno su možda samo neki laboratorijski ili zdravstveni radnici primili noviju vakcinu protiv velikih boginja kako bi ih zaštitili u slučaju izlaganja Ortopoxvirus-u na radnom mestu, ukoliko rade sa ovim virusima. Novija vakcina, zasnovana na modifikovanom atenuiranom virusu vakcinije (soj Ankara) odobrena je za prevenciju majmunskih boginja 2019. godine i daje se u dve doze ali je ograničene dostupnosti.

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI