Nastariji žitelji glavnog grada Srbije i danas se sa setom sećaju mosta kralja Aleksandra

E. A. | vesti 2019-05-07 14:52:45 2019-05-07 14:52:45

Po mnogima najlepši most koji je srpska prestonica ikada imala potrajao je svega sedam godina

Wikipedia

Na mestu na kojem se danas nalazi Brankov most, koji spaja stari i novi deo Beograda, do 1941. godine nalazilo se jedno od najvelelepnijih zdanja srpske prestonice - most kralja Aleksandra.

Javni konkurs za izgradnju mosta raspisan je 1930. godine, a posao je dobila firma iz Oberhauzena. Do tada, Savu kod Beograda premošćavao je samo jedan most, izgrađen 1884. godine.

Prvi problem s kojim su se graditelji součili, bila je lokacija na kojoj je most trebalo da bude podignut. Pošto je u pitanju bila pristanišna zona, od najveće važnosti je bila nesmetana plovidba Savom, pa je nost morao da premosti reku jednim otvorom od 250 metara, a nije smeo da bude na manje od 12 metara od površine vode.

Most, ukupne dužine 474 metra, pustio je u saobraćaj 16. decembra 1934. godine princ nameskom Pavle Karađorđević. Tog dana preko mosta je prešlo čak 150.000 hiljada ljudi. U Beogradu je tada, poređenja radi, živelo oko 300.000 građana.

Most je na otvaranju prvo prešla kraljevska konjica od 700 konjanika, a interesantno je da je nekoliko dana pre toga na „generalnoj probi“ preko Save prešlo desetak opštinskih cisterni.

Nepunih godinu dana kasnije, 5. novembra 1935, preko mosta je prešla i tramvajska linija broj 14 za Zemun. Takođe je interesantno da, iako je poneo ime po kralju Aleksandru Karađorđeviću, koji je dva meseca ranije ubijen u atentatu u Marselju, u narodu su bili odomaćeni nazivi Zemunski most ili Acin most.

Inače, pošto je Savu kod Beograda najlakše premostiti baš na toj lokaciji, od davnina su se tu nalazilrazni pontoni. Prvi pravi i veliki most, ali po mnogima i najlepši koji je ikada izgrađen na tom mestu, bio je baš ovaj.

Most je bio oslonjen na dva armirano-betonska stuba u srpsko-vizantijskom stilu, sa čeličnim užadima koja su držala konstrukciju, bio je građevinsko čudo svog doba, ali i veoma važan deo evropskog koridora koji je Stari kontinent spajao s njegovim jugoistočnim delom.

Most kralja Aleksandra je izgrađen po uzoru na sličan koji se nalazio u Kelnu. Radovi su koštali oko 190 miliona tadašnjih dinara, plus još 30 miliona za prilaze iz Brankove ulice.

Nemački napad na Jugoslaviju 6. aprila 1941. godine bio je, nažalost, smrtna kazna za ovaj prelepi most. Vojska Kraljevine Jugoslavije ga je, ne bi li sprečila prodor Nemaca u prestonicu, srušlia u noći između 11. i 12. aprila. Ali, ta tragična noć bila je kobna i za 95 osoba koje su se nalazile na brodu „Tanasko Rajić“, koji je u trenutku rušenja prolazio ispod mosta. Inženjerci, spletom nesrećnih okolnosti, u mrklom mraku nisu videli brod, pa je eksploziv detoniran baš u trenutku dok je ispod mosta bio brod sa 110 ljudi.

Expand player
Pogledajte više