Reprezentativna srednjeevropska palata
Prva kragujevačka gimnazija spada u najbolji deo graditeljskog nasleđa Kragujevca i vrhunac je kragujevačkog graditeljstva 19. veka.
Zgrada je građena u periodu od 1884. do 1888. godine. Početkom osamdesetih godina 19. veka, prema podacima, „narod kragujevačkog okruga uzima na sebe dužnost da o svom trošku napravi zgradu za gimnaziju«. Određen je prirez putem koga je sakupljena polovina novca. Drugu polovinu je dala država. Vlada je odobrila izgradnju na zemljištu iznad Kneževog konaka. Cena je pogođena za 300.000 tadašnjih dinara, a izvođač je bila kompanija Marka O. Oreškovića, tadašnjeg velikog preduzimača i graditelja u Kragujevcu.
Gimnazija u Kragujevcu prvi je veliki objekat u Srbiji građen u neorenesansnom stilu. Zgrade okružnih načelstava u Valjevu i Kruševcu građene su 15 do 20 godina kasnije, a građevine neorenesansnog tipa pojavljuju se u Vojvodini 1891. godine.
To je u to vreme bila reprezentativna srednjeevropska palata, sigurna u svojoj eleganciji i eklektičarski komotno projektovana. Zgrada gimnazije je podignuta po projektu koji je urađen u Beču, sastoji se iz prizemnog i spratnog dela, sa osnovom u obliku ćirilićnog slova „P“. Središni deo glavne fasade je jako naglašen i posebno dekorativno obrađen. Na njemu dominiraju široki lučni otvori prozora, sa kitnjastim vencima i drugim ukrasima rađenim u klasicističkom stilu. Posebno se u spratnom delu izdvajaju monumentalni korintski stubovi, koji daju specifičan izgled čitavoj građevini.
Zgrada Prve kragujevačka gimnazija se nalazi pod zaštitom države od 1970. godine i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.