MATICA SRPSKA JE BILA UZOR MNOGIM NARODIMA Makron i Vućić sutra premijerno obilaze novu stalnu umetničku postavku

Nova stalna postavka biće za građane otvorena od oktobra ove godine.
U martu ove godine u Matici srpskoj bila je postavljena izložba "Ispirisani Francuskom".

Poseta Makrona Matici srpskoj nastavak je razvijanja vekovne francusko-srpske kulturne saradnje.

Kao godina uspostavljanja diplomatskih odnosa dveju zemalja uzima se 1839, kada je Trgovinska direkcija Ministarstva inostranih dela uputila ministru grofu Luj-Matjeu de Moleu notu, kojom preporučuje stvaranje konzulata u Beogradu.

Međutim, francusko-srpski odnosi datiraju još iz Srednjeg veka, preko udaje Jelene Anžujske za srpskog kralja Uroša I. 

Srbija i Francuska uspostavljaju zvanične diplomatske odnose neposredno nakon Berlinskog kongresa, a od 1. januara 1879. Francuska ima ambasadu u Beogradu, a Srbija ima ambasadu u Parizu i konzulat u Strazburu.

Uporedo sa diplomatskom saradnjom, razvija se i kulturna razmena između dve zemlje, a danas se ona odvija uglavnom preko kulturnih centara.

Što se tiče Francuske, ona se odvija kroz aktivnosti Francuskog instituta u Srbiji, uz podršku i učešće Amabasade Republike Francuske u Srbiji.

Međutim, pored Beograda, Francuska ima kulturne centre i u Novom Sadu i Nišu.

Misija Francuskog instituta u Srbiji je održavanje postojećih i podrška stvaranju novih umetničkih i kulturnih veza koje spajaju Francusku i Srbiju, a koje za cilj imaju upoznavanje novih generacija. 

Od filma do igre, preko književnosti, stripa, street arta i digitalne umetnosti, Francuski institut posebnu pažnju poklanja savremenom stvaralaštvu i inovacijama u pomenutim oblastima. 

Srbija ima samo jedan kulturni centar u Francuskoj, u Parizu.
Pored zvaničnih kulturnih institucija, postoje i brojna građanska udruženja koja teže očuvanju i razvijanju bogate tradicije i kulture srpsko-francuskih odnosa.

Od 2006. Srbija je posmatrač u organizaciji Frankofonije.

Matica srpska je najstarija srpska književna, kulturna i naučna institucija, osnovana je 1826. godine u Pešti, u vreme oslobađanja Srbije od viševekovne turske vlasti i jačanja svesti o potrebi da se srpski narod u punoj meri uključi u savremene evropske tokove, uz očuvanje nacionalnog i kulturnog identiteta. 

Njeno delovanje je od samog početka bilo usmereno na predstavljanje srpske kulture u Evropi, a sa druge strane na prosvećivanje naroda. 
U tom cilju razvijena je bogata izdavačka delatnost. Osnovu je činio čuveni Letopis, pokrenut 1824. godine. 

Kasnije su nastale brojne edicije, a među njima i jedna sa naglašenom prosvetiteljskom ulogom koja je nosila naziv Knjige za narod. 

Od četrdesetih godina 19. veka stvarani su uslovi za bavljenje naukom. Tada je formirana biblioteka sa knjižnim fondovima iz različitih naučnih oblasti i zbirka rukopisa.

Matica srpska je 1864. godine preseljena iz peštanskog Tekelijanuma u novosadski Platoneum, a Novi Sad je od tada poznat kao Srpska Atina. 

Grad je dobio taj naziv, jer se smatralo da su se oko Matice srpske okupljali najobrazovaniji i najmudriji ljudi. Matica srpska je postala simbol građanskog društva, visoke kulture, prosvetiteljstva i dobročinstva, ali je bila i ostala opštenarodna. 

Njeni osnivači (mladi doktorand Jovan Hadžić i bogati poslovni ljudi: Đorđe Stanković, Josif Milovuk, Jovan Demetrović, Gavrilo Bozitovac, Andrija Rozmirović i Petar Rajić), kao i prvi priložnici, živeli su u različitim sredinama, od Beča do Temišvara i od Dubrovnika do Pešte i pripadali su različitim društvenim slojevima.  

Dobrotvori i članovi Matice srpske su bili vladar Srbije Miloš Obrenović i njegov brat Jevrem, plemić Sava Popović Tekelija, baron Jovan Nikolić od Rudne, vladar Crne Gore Petar II Petrović Njegoš, pripadnici kraljevske porodice Karađorđević, pisci, narodni tribuni, svetski poznati naučnici, poput Mihajla Pupina, ali i manje znani građani koji su svojim prilozima podržavali prosvetiteljsku misiju Matice srpske.  

Zahvaljujući širokoj podršci iz naroda, Matica je jedno vreme bila najbogatija zadužbinska ustanova u Ugarskoj. Iz njenih fondova su finansirani kapitalni projekti od značaja za standardizaciju srpskog jezika i za razvoj različitih naučnih disciplina. Istovremeno, Matica se starala o školovanju darovitih đaka i studenata, a time i o stvaranju srpske intelektualne elite.

Danas Matica srpska ima oko 2.000 saradnika. Oni su uključeni u više desetina naučnih i razvojnih projekata, u okviru Odeljenja za književnost i jezik, Leksikografskog odeljenja, Odeljenja za društvene nauke, Odeljenja za prirodne nauke, Odeljenja za likovne umetnosti, Odeljenja za scenske umetnosti i muziku i Rukopisnog odeljenja. 

Saradnici pripremaju priloge za deset Matičinih naučnih časopisa i rade na pripremi publikacija od kapitalnog značaja za srpsku kulturu i nauku, kao što su Srpska enciklopedija, Srpski biografski rečnik, Rečnik srpskog jezika, Pravopis…  

Biblioteka Matice srpske ima više od 3.500.000 publikacija, a Galerija bogatu zbirku u kojoj je predstavljeno srpsko slikarstvo od XVIII do XX veka. 
Izdavački centar nastavlja tradiciju nekadašnjeg Izdavačkog preduzeća Matice srpske, čija su izdanja u Jugoistočnoj Evropi decenijama bila prepoznatljiva po amblemu MS, iza kojeg je stajala kvalitetna i brižljivo odabrana literatura iz različitih oblasti. 

Matica srpska svake godine dodeljuje nagrade za dostignuća u različitim oblastima kulture i nauke.

Matica srpska je bila uzor mnogim narodima, i po ugledu na nju, drugi narodi osnovali su slične organizacije.

(Tanjug)

BONUS VIDEO

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI