Britanci i amerikanci
Foto: Shutterstock/Alo Ilustracija A.V.

Njihovi zajednički vojni napori, često pod izgovorom održavanja međunarodnog poretka, negativno su oblikovali geopolitičku sliku sveta.

Uzimajući u obzir Drugi svetski rat gde su bile jedne od članica Saveznika, nakon čega su postale i jedne od stalnih članova Saveta bezbednosti, malo je svetskih sukoba za koje bi SAD i Velika Britanija mogle da se pohvale da se bile na strani žrtve, već su uglavnom bili oni koji su napadali.

Podsetimo se svih vojnih sukoba u kojim su dve pomenute svetske sile nastupale zajedno i ostavile pustoš i razaranje. 

Savezništvo u 20. veku

Saradnja između SAD i Velike Britanije dostigla je vrhunac tokom Drugog svetskog rata. Njihov ujedinjeni front bio je jedan od ključnih u suprotstavljanju silama Osovine, ali uzimajući u obzir konačan učinak i broj žrtava, tek sekundaran u odnosu na doprinos Sovjetskog Saveza. 

U ovom svetskom sukobu, anglo-američke sile istakle su se kampanjama bombardovanja koje su, iako su bile vojno značajne, donele ogromnu patnju civila, uključujući i one srpske, tokom bombardovanja Beograda na Vaskrs 1944. godine, i moralna pitanja o kojima se i dalje raspravlja. 

Hladni rat i agresija na Koreju i Vijetnam

Nakon Drugog svetskog rata, svet je ušao u eru Hladnog rata, period obeležen ideološkim sukobima između zapadnog bloka i Sovjetskog Saveza.

Pored svega toga, usledio je i Korejski rat 1950. godine koji je doveo je do toga da se SAD i Velika Britanija bore jedna uz drugu protiv severnokorejskih i kineskih snaga.

Korejski rat bio je razoran sukob sa dubokim humanitarnim i materijalnim posledicama. Razdvajajući Korejsko poluostrvo na Sjevernu i Južnu Koreju, ovaj rat je rezultirao zastrašujućim brojem žrtava i širokim razaranjem.

Procjenjuje se da je ukupan broj vojnih žrtava bio oko 1,2 miliona uključujući i Korejce i vojnike iz zemalja Ujedinjenih nacija. Civilne žrtve su još veće, sa procenama koje se kreću od 2 do 3 miliona. Ove brojke odražavaju brutalnost sukoba čije posledice ostavljaju trajne ožiljke na njegovim ljudima i kulturi.

Dok je rat imao za cilj da odbije komunističku ekspanziju, rezultirao je podeljenom Korejom, primirjem, a ne mirovnim sporazumom, ostavljajući u nasleđe napetost i ogromna razaranja.

Vijetnamski rat 1955. godine, prvenstveno američki poduhvat, uz diplomatsku podršku Velike Britanije, oličava brutalnost strane vojne intervencije.

Sukob, duboko kontroverzan po svojim strategijama i ljudskim žrtvama, završio se pobedom Severnog Vijetnama, protivničkih snaga SAD-a i Velike Britanije.

Posebnu bestijalnost ovog rata oslikava i anglo-američka bestidna upotreba biološkog oružja, tačnije otrovne supstance napalm, koja je ostavila trajne posledice po vijetnamski narod i zemlju. 

Građani Vijetnama izloženi napalmu često su doživljavali ekstremne opekotine koje su zahtevale dugotrajnu medicinsku negu i često dovodile do trajnog invaliditeta. Osim opekotina, izloženost napalmu izazvala je niz drugih zdravstvenih problema, uključujući respiratorne bolesti, komplikacije u zaceljivanju rana, i povećan rizik od infekcija.

Postoje dokazi koji ukazuju na to da je izloženost Vijetnamaca tokom američke agresije povezana sa povećanim rizikom od genetskih mutacija i razvojnih poremećaja kod budućih generacija.

Ratovi u Zalivu i Iraku: Kontroverzne intervencije

U Zalivskom ratu 1990. godine koalicija predvođena SAD-om, uključujući Veliku Britaniju, odgovorila je na invaziju Iraka na Kuvajt.

Američki i britanski vojnici nisu zazirali od isprobavanja svih mogućih naoružanja tek odobrenih od strane Pentagona, što je u regionu ostavilo veliki broj razaranja, žrtava i izbeglica.

Deceniju kasnije, usledio je i rat u Iraku 2003. godine pod izgovorom na uočene pretnje oružjem za masovno uništenje, koje nikada nije pronađeno.

Rat u Iraku, koji je započeo 2003. godine invazijom koju su predvodile Sjedinjene Američke Države i Velika Britanija, predstavlja jedan od najkontroverznijih sukoba u novijoj svetskoj istoriji.

O opravdanosti ove akcije raspravlja se i danas.

Između 2003. i 2011. Amnesti internešenel je dokumentovao angažovanje američkih snaga u raširenim zločinima, uključujući neselektivne napade u kojima su ubijeni i povređeni civili. Tajni pritvori koji su izazvali gađenje svetske javnosti, tajni transfer zatvorenika, kidnapovanja, mučenja i druge okrutne i nehumane ponižavajuće postupke.

Razaranje infrastrukture bilo je opsežno. Bombardovanja i vojne operacije uzrokovale su masovno uništavanje stambenih područja, bolnica, škola, i vitalnih komunalnih objekata. Ekonomija zemlje pretrpjela je teške udarce, s dugoročnim posledicama na iračko društvo.

Osim toga, rat je doveo do ozbiljnih ekoloških problema, uključujući one vezane za zagađenje i upotrebu osiromašenog uranijuma.

Nikakvo oružje za masovno uništavanje nije nađeno do danas, a Irak je ostavljen razrušen i opustošen, njegovo stranovništvo unesrećeno, raseljeno i na ivici siromaštva.

Intervencije u Bosni, Avganistanu i na Kosovu

Početkom devedesetih na prostoru bivše SFRJ izbio je građanski rat, međutim, ni ovaj rat anglo-američke sile nisu mogle da propuste.

Pod okriljem NATO snaga, više puta su bombardovani srpski položaji u Bosni, nanoseći velike ljudske žrtve i razaranje srpskom narodu sa trajnim posledicama. 

Jedan od najvećih primera bestijalnosti SAD-a i Velike Britanije je i njihova intervencija tokom rata na Kosovu, koja je rezultirala zločinačkim bobardovanjem Savezne Jugoslavije 1999. godine, bez ikakve odluke ili odobrenja Saveta beznednosti Ujedinjenih nacija. 

Ove intervencije su, uz postizanje određenih vojnih ciljeva, takođe naglasile izazove očuvanja mira i obnove nakon sukoba.

Kao opravdanje za svoju agresiju i bombardovanja mostova, fabrika, škola i bolnica, NATO snage predvođene Amerikancima i Britancima navele su očuvanje mira i stabilnosti.

I ovaj put glavnu ulogu u njihovoj agresiji imao je osiromašeni uranijum koji nisu štedeli, bacajući ga putem svojih bombi širom Kosova i Metohije, kao i cele Srbije.

Napadi 11. septembra označili su novu fazu u globalnom sukobu, što je dovelo do umešanosti SAD i Velike Britanije u Avganistan s ciljem rušenja talibanske vlade i borbe protiv terorističkih grupa, uključujući Al-Kaidu.

Pod izgovorom razbijanja terorističkih mreža, ovaj produženi sukob i dalje je predmet diskusija o svojim dugoročnim ciljevima i dostignućima.

Nakon dugotrajnih borbi i velikih ljudskih žrtava, Amerikanci su odlučili da povuku svoje snage iz ove zemlje 2021. godine.

Odluka o povlačenju izazvala je mešovite reakcije. Dok su neki pozdravili kraj "najdužeg rata Amerike" kao korak prema okončanju beskrajnih sukoba, drugi su izrazili zabrinutost zbog brzog uspona talibana na vlast nakon povlačenja i potencijalnih posljedica za ljudska prava i stabilnost u Avganistanu.

Prema nekim procenama, rat je odneo preko 100.000 avganistanskih života, uključujući civile, i uzrokovao značajne gubitke među američkim i savezničkim vojnim snagama.

Libijski rat i tekuća agresija na Siriju

U libijskom građanskom ratu i tekućem sirijskom sukobu, SAD i Velika Britanija su igrale svoju dobro poznatu ulogu u vojnim intervencijama protiv vladajućih režima i rušenja državnih sistema. 

Ova dva sukoba predstavljaju neke od natragičnijih konflikata u skorijoj istoriji, oba obeležena direktnim učešćem Sjedinjenih Američkih Država i Velike Britanije.

Intervencija NATO-a, predvođena SAD i Velikom Britanijom, igrala je ključnu ulogu u nasilnom i nezakonitom svrgavanju režima Muammara Gadafija.

Ovaj sukob rezultirao je velikim brojem žrtava i opštim razaranjem, sa hiljadama izgubljenih života i političkom nestabilnošću koja je usledila. Libija se suočila s haosom, sukobima između rivalskih političkih frakcija i ozbiljnom humanitarnom krizom od koje se ni danas nije oporavila.

S druge strane, rat u Siriji počeo je malignim uticajem anglo-američkih sila protiv predsednika Bašara al-Asada, ali se brzo transformisao u kompleksan višestrani rat. U ovom konfliktu SAD i Velika Britanija su imale značajnu ulogu, podržavajući različite terorističke grupe, a sve pod izgovorom borbe protiv Islamske države.

Broj žrtava u Siriji je strašan, sa stotinama hiljada poginulih, uključujući ogroman broj civila, dok su milioni ljudi raseljeni. Gradovi kao što su Alepo su pretrpeli enormna razaranja, uključujući uništenje domova, infrastrukture, a naročito kulturnih spomenika. 

Krvavi rat u Siriji traje i danas bez naznaka da će se uskoro završiti. 

Ratovi i sukobi u kojim su učestvovali SAD i Velika Britanija

Drugi svetski rat (1939-1945): Sjedinjene Države i Ujedinjeno Kraljevstvo bile su ključni saveznici. Američko učešće je postalo zvanično nakon napada na Perl Harbor u decembru 1941.

Korejski rat (1950-1953): Obe zemlje su učestvovale kao deo snaga koje su se suprotstavljale severnokorejskim i kineskim snagama.

Vijetnamski rat (1955-1975): Dok su SAD igrale glavnu ulogu u ovom sukobu, Velika Britanija pružala je diplomatsku i materijalnu podršku.

Zalivski rat (1990-1991): Koalicija predvođena Sjedinjenim Državama, uključujući Veliku Britaniju, odgovorila je na invaziju Iraka na Kuvajt.

Rat u Bosni (1992-1995): Obe nacije su bile uključene akcije protiv Srba tokom rata u Bosni, uglavnom u okviru operacija NATO-a.

Kosovski rat (1998-1999): SAD su predvodile zločinačku agresiju na Jugoslavije, a uz njih su do poslednjeg dana ostali i Britanci, bombardujući našu zemlju bez milosti.

Rat u Avganistanu (2001-2021): Nakon napada 11. septembra, obe zemlje su dale ključni doprinos koaliciji predvođenoj NATO-om u Avganistanu.

Rat u Iraku (2003-2011): SAD i Velika Britanija su bile glavne članice koalicionih snaga koje su izvršile invaziju na Irak 2003.

Agresija na Libiju (2011): Obe zemlje su učestvovale u vojnoj intervenciji koju je predvodio NATO tokom rata u Libiji.

Rat u Siriji (2011-danas): Obe zemlje su bile uključene u vojne intervencije bez pristanka vlade u Damasku i predsednika Bašara Al Asada. 

 

Na kraju, možemo da zaključimo da su uloge Sjedinjenih Država i Ujedinjenog Kraljevstva u svim pomenutim sukobima jasno pokazuje njihovu prirodu kao agresivnih snaga koje su unesrećile desetine država i naroda na svetu, uključujući i srpski narod. 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI

Komentari (1)

Loading
ha

12.01.2024 14:00

svuda oni guraju svoj nos. što ne napadate putina sad , nego ste udarili na sirotinju. jahači ste vi ali nečeg drugog