KORONA IZAZIVA DIJABETES!? Čak 30 odsto pacijenata može da razvije ovu opaku bolest! Naučnici objasnili ko mora da se testira

Nove studije pokazuju da koronavirus može napasti pankreas, uništiti ćelije koje proizvode insulin i izazvati dijabetes, piše National Geographic. Tokom proleća 2020. godine, lekari u Njujorku, tadašnjem centru pandemije, primetili su da je značajan broj hospitalizovanih pacijenata imao visok nivo šećera u krvi, čak i oni bez dijabetesa u istoriji. Virus SARS-CoV-2 je najpoznatiji po stvaranju pustoši u plućima i izazivanju akutnih respiratornih poremećaja.

Ali zašto bi pacijent iznenada razvio hroničnu bolest poput dijabetesa, nije poznato. Globalna analiza za 2020. godinu sa kanadskog univerziteta McMaster otkrila je da skoro 15 procenata teško bolesnih pacijenata razvija dijabetes. Ova cifra je verovatno veća kod visoko rizičnih osoba koje imaju prediabetes.

Studija Medicinske škole Harvard objavljena 2021. godine izvestila je da je od 551 pacijenta hospitalizovanog zbog bolesti covid u Italiji, skoro polovina razvila hiperglikemiju.

Skoro 30 procenata pacijenata sa teškom bolešću može razviti dijabetes

Peter Jackson, biohemičar sa Stanforda, kaže da čak 30 odsto pacijenata sa teškim koronavirusom može razviti dijabetes. SARS-CoV-2 utiče na ljude na vrlo različite načine. Mnogi ljudi imaju samo blaže simptome, ali drugi razvijaju ozbiljnu bolest koja ugrožava život.

Kako se pandemija razvijala, postalo je očigledno da se ovaj virus može proširiti dalje od pluća i oštetiti druge ključne organe, jetru, srce, bubrege. Takođe je sigurno da su dijabetes i gojaznost česti faktori rizika za ozbiljne bolesti.

Pankreas je složeni organ, koji se sastoji od mnogih vrsta ćelija koje pomažu u varenju. Takođe sadrži beta ćelije koje proizvode hormon insulin koji nadgleda molekule šećera u krvi u ćelijama tela gde se koristi za energiju. 

Kako se tačno virus premešta iz pluća u pankreas?

Jednom kada se pacijenti upale, infekcija donjeg pluća može prouzrokovati oštećenje tkiva koje omogućava prolazak virusa iz plućnih alveola u krvne sudove. Jednom kada cirkuliše, virus može ući u druga visoko vaskularizovana tkiva kao što su pankreas, mozak i bubrezi.

Neki pretpostavljaju da bi virus mogao ući u krvotok iz creva, što se može dogoditi kod pacijenata kojima nedostaju zdrave crevne bakterije.

Naučnici su primetili da beta ćelije prestaju da proizvode insulin, jedna studija zaključila je da su umrle od samouništenja izazvanog povređenim ćelijama. Drugi je otkrio da su se pretvorili u drugu vrstu ćelija, onu koja više ne proizvodi insulin. Moguće je da neke ćelije prolaze kroz proces konverzije u drugi tip ćelija, dok se druge samouništavaju.

Treba proučiti beta ćelije

U oba slučaja rezultat je isti, proizvodnja insulina je smanjena. To može dovesti do dijabetesa tipa I koji je obično uzrokovan genetskim faktorima. Ova autoimuna bolest je češća u mlađem dobu, telo pacijenta više ne proizvodi insulin. Dijabetes tipa 1 uključuje okidač iz okoline, poput infekcije koja pokreće autoimune reakcije. Daleko češći dijabetes tipa II se javlja kada telo postane otporno na insulin koji proizvodi. Sudbinu beta ćelija kada je osoba zaražena koronavirusom treba dalje proučavati jer možda postoji način da se spreči njihovo uništavanje.

Studija je identifikovala jedinjenje ISRIB koje je beta ćelijama pomoglo da zadrže svoj identitet i sposobnost da proizvode insulin. Takva jedinjenja se istražuju kao potencijalni terapeutici za sprečavanje degradacije ili promene beta ćelija.

Traži se novi lek

Istraživanje podržava ideju da bi se mogao razviti novi lek za sprečavanje Covid-19 da izazove dijabetes. SARS-CoV-2 nije jedini virus koji preti pankreasu: virus koksakija, rotavirus, zaušnjaci, citomegalovirus inficiraju i oštećuju beta ćelije. Potrebno je više istraživanja kako bi se utvrdilo da li je moguće neutralisati virusne napade na pankreas blokiranjem infekcije ili sprečavanjem virusa da dođe do organa. Ove studije dalje ističu važnost vakcinacije, posebno za ljude sa dijabetesom i prediabetesom