Dom britanskih lordova

Njegovo ime, koje potiče od susedne Vestminsterske opatije, može se odnositi na nekoliko istorijskih građevina, ali najčešće: Staru palatu, srednjovekovnu zgradu-kompleks u velikoj meri uništenu požarom 1834. godine ili njenu zamenu, Novu palatu koja danas stoji. Palata je u vlasništvu monarha u ime Krune i, u ceremonijalne svrhe, zadržava svoj prvobitni status kraljevske rezidencije.

Istorija

Prva kraljevska palata izgrađena na ovom mestu datirala je iz 11. veka, a Vestminster je postao primarna rezidencija engleskih kraljeva sve dok požar nije uništio kraljevske stanove 1512. godine (nakon čega je osnovana obližnja Palata Vajthol). Ostatak Vestminstera i dalje je služio kao dom engleskog parlamenta, koji se tamo sastajao od 13. veka, a takođe i kao sedište Kraljevskog suda, sa sedištem u Vestminsterskoj dvorani i oko nje. Godine 1834, još jači požar poharao je znatno obnovljeni Parlamentarni dom, a jedine značajne srednjovekovne građevine koje su preživele bile su Vestminsterska dvorana, klausteri Svetog Stefana, kapela Svete Meri Anderkroft i Riznički toranj.

U naknadnom konkursu za rekonstrukciju palate, arhitekta Čarls Bari je pobedio sa dizajnom za nove zgrade u stilu gotskog preporoda, posebno inspirisanim engleskim vertikalnim gotičkim stilom 14. i 15. veka. Ostaci Stare palate (osim odvojene Kule dragulja) ugrađeni su u njenu znatno veću zamenu, koja sadrži preko 1.100 prostorija simetrično organizovanih oko dve serije dvorišta i koja ima površinu od 112,476 kvadratnih metara. Deo površine Nove palate od 3,24 hektara povraćen je od reke Temze, što je postavka njegove fasade duge skoro 300 metara zvane Rečni front. Avgustus Pjudžin, vodeći autoritet za gotičku arhitekturu i stil, pomagao je Bariju i dizajnirao je unutrašnjost palate. Izgradnja je započeta 1840. godine i trajala je 30 godina, pretrpevši velika odlaganja i prekoračenje troškova, kao i smrt obojice vodećih arhitekata; radovi na unutrašnjoj dekoraciji nastavili su se s prekidima i u 20. veku. Od tada su se odvijali glavni radovi na konzervaciji kako bi se preokrenuli efekti zagađenja vazduha u Londonu, a nakon Drugog svetskog rata usledile su opsežne popravke, uključujući rekonstrukciju Donjeg doma nakon bombardovanja 1941. godine.

Palata je jedno od središta političkog života u Ujedinjenom Kraljevstvu; „Vestminster“ je postao metonim za parlament Velike Britanije i britansku vladu, a Vestminsterski sistem vlasti obeležava ime palate. Elizabetin toranj, koji se često naziva imenom svog glavnog zvona, Big Ben, postao je kultna znamenitost Londona i Ujedinjenog Kraljevstva uopšte, jedna od najpopularnijih turističkih atrakcija u gradu i amblem parlamentarne demokratije. Ruski car Nikolaj Prvi nazvao je novu palatu „snom u kamenu“. Vestminsterska palata je od 1970. godine zgrada sa spiska I, a od 1987. godine deo je Uneskove svetske baštine.

Arhitektura

Uređenje enterijera je potrajalo duboko u 20. vek, kada je već otpočela obnova oštećene palate, većinom zbog uticaja londonskog zagađenog vazduha.

U istoricističkoj obnovi gotike na Vestminsterskoj palati, Ser Čarlsu Bariju, inače klasicističkom arhitekti, pomogao je stručnjak za gotičke dekoracije, Avgustus Pudžin. Za fasadu je korišten kamen koji je izvorno korišten za delove koji su preživeli požar, krečnjak boje pijeska iz Anstona. Kamen je vrlo brzo počeo da propada zbog zagađenog londonskog vazduha, ali se obnovi prišlo tek 1910. godine, a zbog Drugog svetskog rata dovršena je tek 1950-ih. Konzervacija kamena i program obnove je zbog identičnih oštećenja ponovno pokrenut već 1981, a dovršen je 1994. godine.

Najviši toranj palate je Viktorijin toranj (98,5 metara) koji je zamišljen kao spomenik tadašnjem vladaru Vilijamu Četvrtom pa je prvobitno bio poznat kao Kraljev toranj. Toranj je više puta nadograđivan i 1858. godine, kada je dovršen, bio je najviša građevina na svetu. U svojoj bazi ima 15,2 metara visok portal, tzv. „Vladarov ulaz”, bogato ukrašen skulpturama, a ostatak tornja je parlamentarni arhiv na 12 spratova.

Najslavniji toranj je 96,3 m visoka kula, po najvećem od svoja četiri zvona (13,8 tona) prozvana Big Ben. U njemu se nalazi Veliki Vestminsterski sat koji ima kazaljke na sve četiri strane prečnika 7 metara, iz 1859. godine, a začuđujuće je tačan za vreme svog nastanka, te zbog toga još uvek u upotrebi. Na vrhu tornja nalazi se Ajrtonovo svetlo, lanterna koja svetli kada zaseda parlament, a zahtevala ju je kraljica Viktorija kako bi mogla da vidi iz Bakingamske palate da li njeni zastupnici „rade”.

Oktogonalni središnji toranj (91,4 metra) nalazi se izned središnjeg predvorja, a trebao je da služi kao kolektorski dimnjak koji bi skupljao dim iz svih 400 dimnjaka palate. Arhitekta Pjudžin ga je iskoristio kako bi na njemu iskazao svu ljepotu i dekorativnost gotike. Tako je i brojnim lanternama i tornjićima zamaskirao ventilacijske otvore na palati.

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI