RAVANICA - VEČNA KUĆA KNEZA LAZARA Manastir u kome su nastali čuveni srpski epovi Kosovskog ciklusa
U jednom starom rukopisu o njemu piše: „Podiže iz temelja hram u slavu Vaznesenja Gospodnjeg vrlo visok i lep, utvrdi ga na četiri stuba i ozari ga živopisom… Ukrasi ga zlatom i običnim ukrasom; obdari ga bogato raznim sasudima srebrnim i pozlaćenim… Ogradi ga gradom i utvrdi ga sa sedam kula, sagradi trpezariju, ozida ćelije i prilepi ih uz zid kao ptičija gnezda… Knez sagradi i podiže bolnice za bolesne monahe, za strance i raslabljene“.
Iako je manastirska crkva posvećena Sv. Vaznesenju, ona je kao praznik usvojila Vidovdan. Na taj dan dolazio je mnogobrojni narod iz svih naših srpskih krajeva, da se pokloni knezu mučeniku, a od 1905. godine o vidovdanskoj slavi Manastira Ravanice ovde se održavao i slet srpskih Sokola.
Teško vreme za Ravanicu nailazi tokom Bečkog rata, od 1687. do Seobe Srba 1690. godine. Zapisi iz tih godina spominju kako je ona i tada paljena i pljačkana, a monasi ubijani, tako da je skoro zapustela. Jeromonah ravanički Stefan Daskal ostavio je spomen o teškim danima koje je Ravanica preživela krajem 17. veka. Po njegovom zapisu, u proleće 1690. godine patrijarh pećki Arsenije III Čarnojević sa 37 hiljada porodica beži ispred turske sile preko Dunava. Monasi iz Manastira Ravanice uzeše kneževe mošti i najnužniji inventar (bogoslužbene stvari, deo rukopisnih knjiga, veoma dragocen Jefimijin pokrov knezu Lazaru) i pridružiše se patrijarhu Arseniju. Za 40 dana tegobnog pešačenja stigoše u „srpsko selo“ Sentandreju, gde blizu obale Dunava podigoše malu drvenu crkvu i u nju položiše mošti Svetog kneza 1697. godine. Ravanički monasi ostaviše Sentandreju i nađoše u šumi na Fruškoj gori zapusteli Manastir Vrdnik, „koji obnovismo i pokrismo i kelije podigosmo … kako mogosmo, sve od drveta, malo šta od zida i zemlje, a ostalo pleterom i blatom“. Obnavljaju ga temeljno, ali mu menjaju crkvenu slavu: obnovljenu crkvu, umesto Svetom Jovanu, posvećuju Vaznesenju Hristovom, slavi njihove Ravanice. U nju položiše mošti Svetog kneza Lazara. Od tada se i Manastir Vrdnik naziva Ravanica. Da bi se razlikovale dve Ravanice, dobiše epitete - jedna Moravska, druga Sremska.
Najviše je u Ravanici urađeno za vreme arhimandrita Dionisija Popovića Đune, koji je bio nastojatelj manastira pune 22 godine (od 1842. do 1864.). Rodom je bio iz Čerevića u Sremu, gimnaziju je završio u Novom Sadu, bogosloviju u Karlovcima i filosofiju u Zagrebu. U Srbiju je prešao 1839. i prvi bio činovnik Konzistorije, a zatim profesor bogoslovije. Godine 1842. postavljen je za nastojatelja Manastira Ravanice. Knez Aleksandar Karađorđević obnavlja manastir 1844. g. o državnom trošku i pokriva limom. Godine 1864. probijen je put od Vrela kod sela Senja do manastira i podignut preko rečice Ravanice most od tesanog kamena na svod (dotle se u manastir dolazilo preko brda koje se nalazi s njegove jugozapadne strane). Na ruševinama stare velike Lazareve trpezarije sa severne strane crkve, podignut je 1849. manastirski konak, koji je 1850. dovršen i koji postoji i danas. U Drugom svetskom ratu manastir nije razaran, ali je opustošen. Danas, manastir čine crkva, tri krila konaka i ogradni zid sa istočne strane, na kojem je ulaz u manastirsku portu.
Kolevka srpske epske književnosti
Posle Kosovske bitke i Lazareve pogibije, na Vidovdan 1389. godine, i prenosa njegovih moštiju iz prištinske Crkve Vaznesenja u Ravanicu 1392. godine, manastir postaje mesto hodočašća oko koje se stvara kult kneza Lazara, kosovskog mučenika, a zatim i njegovih saboraca. Među očuvanim pohvalama novom mučeniku, dve su napisali ravanički monasi, ili već poslednjih godina 14. veka ili na samom početku 15. veka. Osim ovog, stvorena je tradicija Ravanice i kao kulturnog centra u kome se neguje pisana književnost, a oko manastira se plelo i usmeno stvaralaštvo. Veliki, ako ne i najveći broj u svetu poznatih narodnih pesama posvećen Kosovu i kosovskim junacima nastao je u Ravanici.
PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI
Komentari (0)