kraljevo
Foto: Alo/Народни музеј Краљево

Tokom „kaznene ekspedicije“ generala Franca Bemea od oktobra do decembra 1941. godine, Nemci su počinili stravične zločine nad civilnim stanovništvom u Srbiji. Streljanja u Kraljevu i Kragujevcu smatraju se simbolima ratnog zločina nacista na prostoru Jugoslavije. Kraljevački oktobar je naziv za masovna streljanja građana Kraljeva i okoline koja su u oktobru 1941. za vreme Drugog svetskog rata izvršile nemačke okupacione snage. Egzekucije su se odigrale u znak odmazde zbog ustanka protiv okupatora koji je u jesen 1941. zahvatio Srbiju. Prvi taoci su uzeti 14. oktobra, a u periodu od 15. oktobra 1941. nacisti su streljali više hiljada građana.


Partizanski i četnički odredi su početkom oktobra 1941. godine, uz podršku artiljerijskih oruđa, započeli sa napadima na Kraljevo. Kao odgovor na akcije snaga pokreta otpora, Franc Beme je uveo „mere pokajanja“, prema kojima se za svakog ubijenog nemačkog vojnika treba streljati 100 civila, a 50 za svakog ranjenog. Prema svedočenjeu očevidaca iz Kraljeva možemo sagledati šta se tih dana dešavalo u tom gradu:

Kad su u okolini Kraljeva vođene bitke, nemačke vlasti u Kraljevu počele su da isteruju stanovnike iz njihovih kuća, ulica i radnih mesta i da ih zatvaraju u logor koji se nalazio u dvorištu fabrike vagona.

Čete nemačkog Vermahta išle su od kuće do kuće i izgonile iz njih sve muškarce počev od 14-godišnje dece do 60-godišnjih staraca i još starijih. Sve te građane vodili su u manjim grupama kroz grad, sa rukama podignutim na glavu, potom u većim grupama i tako su ih saterivali u logor fabrike vagona… Iz ovog logora su nemačke grupe uzimale po 100 građana i odvodili ih na unapred određeno mesto, gde su ih postrojili pred mitraljez i streljali. Pošto je tako odvedena grupa građana pogubljena pod mitraljeskom vatrom, nemački vojnici prolazili bi među mrtvim građanima i svakoga, koji je još davao znakove života, dotukli bi metkom iz mašinke ili pištolja. Nakon likvidacije jedne grupe vodili su Nemci na isti način i istim postupkom drugu grupu, …Krvavi pir zločinaca nemačkog Vermahta trajao je sve do 24. oktobra 1941. godine; do kada su nastavljene egzekucije nad civilima koji su živeli u okolini puta i pruge prema Kruševcu.

kraljevo

Народни музеј Краљево

 

 

Prema procenama Zemaljskog odbora Srbije za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača u tom periodu streljano je između 4000 do 5000 civila. Prema najnovijim istraživanjima, kustosi Narodnog Muzeja Kraljeva utvrdili su broj od 2190 ubijenih „ljudskim likom i imenom žrtve“ ispod koga se ne sme ići u daljim istraživanjima.

General Beme je 20. oktobra 1941. izdao dnevnu naredbu u kojoj je pohvalio nemačke jedinice koje su u Kraljevu učestvovale u masovnom zločinu:

- Svim oficirima, podoficirima i ljudstvu koji su učestvovali u ovim uspešnim poduhvatima, odajem priznanje. Napred na nova dela. Beme.

Učionica istorije

BONUS VIDEO

 

PROČITAJTE KLIKOM OVDE NAJVAŽNIJE AKTUELNE VESTI

Komentari (0)

Loading